زگیل تناسلی، یکی از شایع‌ترین انواع عفونت‌های مقاربتی، ناشی از ویروسی به نام ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. این بیماری اغلب بافت‌های حساس و مرطوب ناحیه تناسلی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و ممکن است به صورت برجستگی‌های کوچک و زبر ظاهر شود. این برجستگی‌ها ممکن است همرنگ پوست یا کمی متفاوت از آن باشند. برای پیشگیری موثر از ابتلا به این ویروس، واکسن توصیه می‌شود که می‌تواند از ابتلا به برخی انواع پرخطر HPV و زگیل تناسلی محافظت کند. طبق آمار، تقریباً تمامی افراد فعال جنسی در طول زندگی خود حداقل یک بار به یکی از انواع HPV مبتلا می‌شوند. رعایت روش‌های پیشگیری و آگاهی از اینکه زگیل تناسلی چیست می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به این عفونت کمک کند.
زگیل تناسلی چه شکلی است؟
زگیل‌های تناسلی معمولاً به شکل برجستگی‌های کوچک و زبر هستند که می‌توانند در نواحی مختلف دستگاه تناسلی ظاهر شوند. این برجستگی‌ها ممکن است به صورت تکی یا به صورت گروهی کنار هم قرار گیرند. زمانی که چند زگیل به هم نزدیک باشند، ظاهری شبیه به گل‌کلم پیدا می‌کنند که یکی از تظاهرات شایع زگیل‌های تناسلی است. این زگیل‌ها از نظر رنگ می‌توانند همرنگ پوست یا کمی روشن‌تر یا تیره‌تر باشند.
در برخی موارد، زگیل‌ها آنقدر کوچک هستند که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند، اما می‌توانند با ایجاد ناراحتی‌هایی مانند خارش یا سوزش همراه باشند. همچنین، زگیل‌های تناسلی ممکن است در اطراف نواحی مانند مقعد، دهانه رحم، یا حتی در دهان و گلو (در صورت تماس جنسی دهانی با فرد آلوده) ظاهر شوند. اندازه و تعداد این زگیل‌ها ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد و در موارد شدیدتر، خوشه‌های بزرگی از زگیل‌ها تشکیل شود که می‌تواند عملکرد طبیعی بدن را مختل کند.
محل‌های شایع زگیل تناسلی در زنان
محل‌های شایع زگیل تناسلی در زنان شامل نواحی زیر می‌شود:
- آلت تناسلی (وولو): این زگیل‌ها ممکن است در قسمت بیرونی اندام تناسلی زنان ظاهر شوند و باعث ایجاد ناراحتی یا خارش شوند.
- دیواره‌های داخلی واژن: زگیل‌های تناسلی می‌توانند داخل واژن رشد کنند که گاهی اوقات توسط خود فرد قابل مشاهده نیستند و تنها با معاینه پزشک شناسایی می‌شوند.
- مقعد و ناحیه بین اندام تناسلی و مقعد: این نواحی نیز از محل‌های شایع بروز زگیل‌های تناسلی هستند و ممکن است به دلیل تماس‌های پوستی آلوده به HPV ایجاد شود.
- دهانه رحم (سرویکس): زگیل‌های تناسلی ممکن است روی دهانه رحم ظاهر شوند که معمولاً علائمی ایجاد نمی‌کنند و تنها از طریق اقدامات پزشکی، مانند پاپ‌اسمیر، قابل تشخیص هستند.
5. زگیل تناسلی در دهان یا گلو: در مواردی که فرد رابطه جنسی دهانی با فرد آلوده داشته باشد، زگیل‌های تناسلی ممکن است در دهان، زبان یا گلو ظاهر شوند.
این زگیل‌ها در هر یک از این نواحی ممکن است باعث ناراحتی‌های جسمی یا نگرانی‌های روانی شوند. به همین دلیل، مراجعه به پزشک و پیگیری درمان مناسب ضروری است.
محل‌های شایع زگیل تناسلی در مردان
محل‌های شایع زگیل تناسلی در مردان عبارتند از:
- نوک یا بدنه آلت تناسلی: زگیل‌ها ممکن است به صورت برجستگی‌های کوچک و زبر روی نوک یا بدنه آلت تناسلی ظاهر شوند که گاهی بدون علائم خاصی هستند.
- کیسه بیضه: این ناحیه نیز ممکن است به دلیل تماس مستقیم با پوست آلوده به ویروس HPV، به زگیل تناسلی مبتلا شود.
- مقعد: زگیل‌های تناسلی می‌توانند در اطراف یا داخل مقعد رشد کنند، به ویژه در افرادی که تماس جنسی مقعدی داشته‌اند.
- زگیل تناسلی در دهان یا گلو: در مواردی که فرد رابطه جنسی دهانی با فرد آلوده داشته باشد، زگیل‌های تناسلی ممکن است در دهان، زبان یا گلو ظاهر شوند.
علائم زگیل تناسلی
علائم زگیل تناسلی شامل موارد زیر است:
- برجستگی‌های کوچک به رنگ پوست یا رنگی متفاوت
- شکلی شبیه گل‌کلم در صورت قرارگیری چند زگیل کنار هم
- خارش یا ناراحتی در ناحیه تناسلی
- خونریزی هنگام رابطه جنسی
در برخی موارد، زگیل‌های تناسلی ممکن است به قدری کوچک باشند که دیده نشوند، اما در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، این زگیل‌ها می‌توانند به صورت خوشه‌های بزرگ رشد کنند.
دلایل ایجاد زگیل تناسلی
زگیل تناسلی توسط ویروس HPV، یکی از شایع‌ترین ویروس‌های مقاربتی، ایجاد می‌شود و می‌تواند از طریق تماس جنسی و یا تماس پوست با پوست آلوده به ویروس، حتی بدون علائم ظاهری، به راحتی منتقل شود. بیش از ۴۰ نوع از این ویروس ناحیه تناسلی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. رعایت بهداشت جنسی و استفاده از روش‌های محافظتی می‌تواند خطر ابتلا و انتقال این ویروس را کاهش دهد.
عوامل خطر
عوامل زیر احتمال ابتلا به زگیل تناسلی را افزایش می‌دهند:
- عدم تزریق واکسن HPV
- داشتن شرکای جنسی متعدد
- استفاده نکردن از کاندوم
- شروع فعالیت جنسی در سنین پایین
- ضعف سیستم ایمنی بدن (مانند HIV یا داروهای مربوط به پیوند عضو)
- ابتلا به سایر عفونت‌های منتقله جنسی
عوارض ابتلا به HPV
عفونت با ویروس HPV می‌تواند به مشکلات جدی‌تری مانند سرطان منجر شود و از جمله سرطان‌هایی که با این ویروس مرتبط هستند می‌توان به سرطان دهانه رحم، مقعد، آلت تناسلی، گلو و دهان اشاره کرد. ویروس HPV همیشه منجر به سرطان نمی‌شود اما انجام معاینات روتین در خانم‌ها مانند پاپ اسمیر برای جلوگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم حیاتی است. در دوران بارداری، زگیل‌های تناسلی ممکن است رشد کرده و بزرگ‌تر شوند و به دنبال آن می‌توانند دفع ادرار را دشوار کرده یا در زمان زایمان، مانع از کشیدگی طبیعی بافت‌های واژن شوند. همچنین ممکن است این زگیل‌ها در صورت تحریک یا فشار در هنگام زایمان، دچار خونریزی شوند و نیاز به اقدام پزشکی داشته باشند.
پیشگیری از زگیل تناسلی
- واکسن HPV: واکسیناسیون HPV یکی از موثرترین روش‌ها برای پیشگیری از زگیل تناسلی است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا برای سنین 9 تا 15 سال تزریق دو دوز واکسن و برای سنین 15 تا 26 سال تزریق سه دوز را توصیه می‌کند. تزریق واکسن در سنین کمتر از 9 سال توصیه نمی‌شود و برای سنین 27 تا 45 سال نیز باید با مشورت پزشک و در نظر گرفتن ریسک ابتلا انجام گیرد.
- استفاده از کاندوم: استفاده از کاندوم می‌تواند خطر انتقال HPV را کاهش دهد، اما نمی‌تواند به طور کامل محافظت کند، زیرا ویروس ممکن است نواحی‌ای را آلوده کند که تحت پوشش کاندوم نیستند.
- کاهش تعداد شرکای جنسی: رابطه جنسی تنها با یک شریک ثابت می‌تواند خطر ابتلا را کاهش دهد.
جمع‌بندی
زگیل تناسلی یکی از عفونت‌های شایع مقاربتی است که می‌توان با اتخاذ روش‌های پیشگیری و درمان مناسب آن را به‌خوبی مدیریت کرد. واکسیناسیون HPV، یکی از موثرترین راه‌ها برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری و انواع سرطان‌های مرتبط با ویروس HPV است. همچنین استفاده صحیح از کاندوم و رعایت بهداشت جنسی نقش مهمی در کاهش خطر انتقال این ویروس دارد. واکسن های HPV، با ایمنی‌زایی بالا در برابر انواع سویه های ویروس HPV، گامی موثر در حفظ سلامت جنسی و پیشگیری از عوارض جدی این عفونت است.